Karpatka – jak ją zrobić?
Karpatka – klasyczny polski deser z kremem, który smakuje jak wspomnienie dzieciństwa
Są takie ciasta, które potrafią przenieść nas w czasie – do kuchni naszych babć, zapachu wanilii i ciepłego masła unoszącego się w powietrzu. Karpatka to właśnie jedno z tych magicznych ciast. Delikatne, chrupiące warstwy parzonego ciasta przypominającego ptysie i aksamitny krem budyniowo-maślany tworzą duet doskonały. Nie bez powodu nazwano ją „Karpatką” – jej pofalowana, złocista powierzchnia przywodzi na myśl szczyty górskie pokryte śniegiem cukru pudru.
To klasyka polskiej cukierni, która nigdy nie wychodzi z mody. Choć wygląda efektownie, jej przygotowanie wcale nie jest trudne – wymaga jedynie odrobiny cierpliwości i kilku prostych kroków. Rezultat? Ciasto lekkie jak chmurka, kremowe w środku, z lekko chrupiącymi brzegami, które rozpływa się w ustach. Idealne zarówno do niedzielnej kawy, jak i jako słodki finał rodzinnego obiadu.
W tym przepisie znajdziesz dokładne proporcje i wskazówki krok po kroku – od perfekcyjnego ciasta parzonego po gładki, puszysty krem, który nadaje Karpatce ten charakterystyczny smak. Po schłodzeniu i oprószeniu cukrem pudrem wygląda tak, jakby właśnie przyfrunęła z górskich szczytów – piękna, klasyczna i nieodparcie pyszna.

Karpatka przepis
Składniki
Na ciasto:
- 75 ml pełnotłustego mleka
- 75 ml wody
- 75 g niesolonego masła
- 1 łyżka cukru lub erytrytolu
- 1 łyżeczka soli
- ½ łyżeczki ekstraktu waniliowego
- 100 g mąki pszennej (przesianej)
- 170 g (ok. 3 duże jajka w temperaturze pokojowej, bez skorupek)
Na krem:
- 600 ml pełnotłustego mleka
- 160 g cukru lub erytrytolu
- ½ łyżeczki soli
- 50 g skrobi kukurydzianej (przesianej)
- 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego
- 4 żółtka z dużych jaj (w temperaturze pokojowej)
- 200 g niesolonego masła (w temperaturze pokojowej)
- 15 g cukru (do ubicia z masłem)
- Cukier puder do posypania
Karpatka instrukcje
Przygotowanie ciasta
- Nagrzej piekarnik do 200°C (góra–dół, bez termoobiegu). Wyłóż spód dwóch tortownic o średnicy 23 cm papierem do pieczenia, a boki natłuść masłem lub spryskaj olejem w sprayu.
Jeśli masz tylko jedną formę, upiecz jedną warstwę, a następnie przygotuj formę ponownie, aby upiec drugą. - W rondelku połącz wodę, mleko, masło, cukier, sól i ekstrakt waniliowy. Podgrzewaj na średnim ogniu, aż zacznie delikatnie wrzeć. Zdejmij z ognia, wsyp przesianą mąkę i dokładnie wymieszaj, aż nie będzie widać suchych grudek. Następnie ponownie postaw na małym ogniu.
- Mieszaj energicznie szpatułką przez około 2 minuty, aż masa zacznie odklejać się od ścianek i utworzy gładką kulę, a dno rondelka pokryje się lekkim białym nalotem. Zdejmij z ognia.
- Przełóż ciasto do dużej miski lub misy miksera z łopatką. Pozostaw do przestudzenia na ok. 10 minut – masa powinna być ciepła, ale nie gorąca w dotyku.
- Dodawaj jajka stopniowo, po trochu, mieszając mikserem lub drewnianą łyżką po każdym dodaniu, aż się dobrze połączą. Zeskrob boki misy i wymieszaj ponownie przez kilka sekund, aby uzyskać jednolitą masę.
Ciasto powinno być gładkie i elastyczne. Gdy podniesiesz łopatkę, masa powinna powoli spływać, tworząc kształt litery „V”. Jeśli jest zbyt gęsta – dodaj jeszcze ¼ do 1 jajka. - Podziel ciasto na dwie równe części i rozprowadź nierówno w przygotowanych formach – to celowe, by po upieczeniu powstały bąbelki i nierówności przypominające Karpaty.
Jeśli używasz jednej formy, przykryj drugą połowę ciasta folią spożywczą, dopóki pierwsza się piecze. - Piecz przez 25–27 minut, aż wierzch stanie się złocisty i głęboko zarumieniony. Po wyjęciu pozostaw w formie na 10 minut, następnie przełóż na kratkę, by całkowicie wystygło. Powtórz proces dla drugiej warstwy.
Przygotowanie kremu
Dodawaj krem do masła po 2–3 łyżki naraz, cały czas ubijając na średnich obrotach, aż całość będzie jednolita i puszysta. Na koniec zeskrob boki misy i ubij jeszcze przez 10 sekund.
Do rondelka wlej mleko, wsyp połowę cukru oraz sól. Podgrzewaj na średnim ogniu, aż zacznie delikatnie się gotować.
W oddzielnej misce wymieszaj drugą połowę cukru ze skrobią kukurydzianą, dodaj żółtka i ekstrakt waniliowy. Ubij trzepaczką, aż masa będzie gładka i jednolita, bez grudek.
Gdy mleko zacznie wrzeć, powoli wlej jego połowę do masy z żółtkami, cały czas energicznie mieszając (to tzw. hartowanie jajek). Następnie przelej wszystko z powrotem do rondelka z resztą gorącego mleka.
Gotuj na małym ogniu przez 5–9 minut, stale mieszając, aż masa zgęstnieje do konsystencji budyniu. Następnie gotuj jeszcze ok. 2 minuty, nie przestając mieszać.
Jeśli pojawią się grudki, intensywnie ubij trzepaczką – powinny się rozpuścić.
Zdejmij z ognia i przelej do szerokiego naczynia. Przykryj powierzchnię folią spożywczą tak, by dotykała kremu, aby nie utworzył się kożuch. Odstaw do ostygnięcia do temperatury pokojowej (można przyspieszyć w lodówce, ale przed dalszym etapem musi znów osiągnąć temperaturę pokojową).
W mikserze z końcówką do ubijania (lub ręcznym mikserem) ubij miękkie masło z 15 g cukru na jasną, puszystą masę.
Ubij ponownie krem budyniowy, aby stał się gładki (ważne, by był w temperaturze pokojowej, inaczej się zwarzy).
Składanie ciasta
- Na talerzu do serwowania umieść czysty pierścień z tortownicy, w której piekły się warstwy. Możesz wyłożyć boki pergaminem, by łatwiej wyjąć ciasto po schłodzeniu.
- Włóż pierwszą warstwę ciasta (tę mniej wyrośniętą), lekko dociskając, by wyrównać powierzchnię.
- Nałóż cały krem i równomiernie go rozprowadź.
- Przykryj drugą warstwą, delikatnie dociskając. Wstaw ciasto do lodówki na 2–3 godziny, aż masa stężeje. Następnie zdejmij pierścień, usuń papier (jeśli był użyty), oprósz wierzch cukrem pudrem i podawaj.

Produkty użyte w przepisie:
